Układanie kabli niskiego i średniego napięcia

Szczegóły

Nadrzędna kategoria: Artykuły

Opublikowano: piątek, 25, kwiecień 2014 17:22

Jak każde roboty także prace przy układaniu kabli muszą być wykonywane zgodnie z zasadami określonymi w stosownych przepisach. Są to prace wykonywane ręcznie oraz przy użyciu prostych urządzeń takich jak rolki czy wciągarki. Z tego względu układanie kabli powinno odbywać się zgodnie z postanowieniami zawartymi w Rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej z 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz.U. z 2000 r., nr 26, poz. 313 i nr 82, poz. 930 oraz nr 56, poz. 642 z 2009 r.).

Przepisy i normy

Rozporządzenie to określa:

• obowiązki pracodawcy dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych;
• wymagania dotyczące organizacji i sposobów wykonywania ręcznych prac transportowych, z uwzględnieniem wymagań ergonomii;
• dopuszczalne masy przemieszczanych przedmiotów, ładunków lub materiałów;
• dopuszczalne wartości sił niezbędne do przemieszczania przedmiotów.

Dodatkowo przy przemieszczaniu ładunków za pośrednictwem ręcznie napędzanych dźwignic należy przestrzegać następujących zasad:

• stosowane do przemieszczania ładunków krążki, wielokrążki i wciągniki powinny być przymocowane do mających odpowiednią wytrzymałość belek, haków, dźwigarów lub innych konstrukcji, w sposób zapewniający bezpieczeństwo pracy;
• wciągarki i przyciągarki powinny być przymocowane do podłoża w sposób zabezpieczający przed ich przemieszczaniem podczas pracy.

Szczegółowe zasady wykonywania instalacji i sieci elektrycznych określają polskie normy. Nieco inna sytuacja występuje w przypadku robót kablowych.

Dziesięć lat temu w 2004 r. Polski Komitet Normalizacyjny wycofał „wiekową” normę PN- 76/E-05125 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa. Ostatniej nowelizacji tej normy dokonano w lutym 1981 r., ale jej podstawowe sformułowania pochodziły z lat 70. PKN w miejsce wycofanej normy nie ustanowił żadnej innej, ponieważ brak jest w normach międzynarodowych tego typu opracowania.

Aby zapełnić powstałą lukę Centralny Ośrodek Szkolenia i Wydawnictw Stowarzyszenia Elektryków Polskich w uzgodnieniu z Polskim Komitetem Normalizacyjnym wydał normę SEP, zatwierdzoną przez Prezesa SEP w dniu 9 października 2003 r. Ukazała się ona na początku roku 2004 i nosi następujący numer i tytuł: N SEP-E-004 Elektrotechniczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa. Norma jest do nabycia w Centralnym Ośrodku Szkolenia i Wydawnictw SEP w Warszawie. Według stanu na marzec 2014 r. ciągle jeszcze nie zostały zakończone rozpoczęte w 2009 r. prace nad nowelizacją tej normy.

Niestety, normy tej nie ma w załączniku do Roz po rzą dzenia ministra infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2002 r., nr 75, poz. 690, z późn. zm.) ze względów formalnych, ponieważ w przepisach państwowych mogą być przywoływane, zgodnie z ustawą o normalizacji, tylko dokumenty opublikowanej w języku polskim i mające status Polskiej Normy.

Nowy akt prawny pod względem układu i zakresu ujętych zagadnień jest zbliżony do starej normy PKN. W normie SEP wprowadzono jednak szereg uzupełnień odpowiadających współczesnemu poziomowi wiedzy i stosowanym rozwiązaniom technicznym. Uzupełnienia dotyczą:

• uwzględnienia nowych konstrukcji kabli, w tym o zwiększonej odporności ogniowej;
• uwzględnienia aktualnych przepisów dotyczących ochrony przeciwpożarowej;
• rezygnacji z preferowania kabli z żyłami aluminiowymi;
• wprowadzenia zapisu wykluczającego stosowanie kabli o izolacji papierowej przesyconej siciwem zwykłym (ściekającym);
• usunięcia zapisu o możliwości wykorzystywania jako żyły ochronnej aluminiowych powłok kabli do 1 kV;
• dodania punktu określającego rodzaje kabli do układania w wodzie i pod wodą (przydatne m.in. przy oczkach wodnych w budowni- ctwie mieszkaniowym);
• wprowadzenia zapisu dopuszczającego układanie kabli o napięciu do 30 kV bez osłon otaczających (osłonę otaczającą stanowi rura, także dzielona) pod drogami z nawierzchnią rozbieralną oraz pod drogami zbiorczymi, lokalnymi, dojazdowymi z nawierzchnią rozbieralną pod warunkiem ułożenia równolegle do trasy kablowej wolnej (zapasowej) osłony otaczającej;
• wprowadzenia nowych odległości przy zbliżeniach, skrzyżowaniach i układaniu równoległym kabli oraz przy układaniu kabli pod drogami;
• przy określaniu promieni gięcia kabli zalecono stosowanie się do instrukcji producenta kabla, gdy brak danych norma podaje stosowne zalecenia (tablica 1);

• dopuszczenia możliwości bezmufowego zakańczania kabli o napięciu do 1 kV;
• dodania wymogu, aby folia lub siatka ostrzegawcza układana w ziemi nad kablem (na całej trasie linii kablowej) wystawała na boki poza krawędź ułożonych kabli co najmniej 5 cm oraz aby była ułożona nad kablami w przedziale od 25 do 35 cm;
• dodania zapisu, według którego oznaczenia linii krzyżujących się powinny znajdować się na tej samej głębokości;
• zrezygnowania z możliwości zastąpienia folii lub siatki cegłami lub kształtkami ceramicznymi;
• dodania zalecenia, aby bednarka uziemiająca układana w tym samym wykopie co kabel była zakopywana na dnie rowu kablowego na głębokości co najmniej 10 cm;

• zmodyfikowania wymogów dotyczących głębokości układania kabli (tablica 2) z jednoczesnym zrezygnowaniem z normowania odległości kabli od pni istniejących drzew; zalecono każdorazowe uzgadnianie tej odległości z odpowiednimi władzami terenowymi;
• wprowadzenia zmian w zaleceniach dotyczących układania kabli w częściach ulic i dróg przeznaczonych do ruchu kołowego; w przypadku takiej konieczności muszą one być umieszczone w osłonach otaczających, których długość i kształt umożliwia wymianę kabla (bez rozkopywania jezdni). Kable do 1 kV pod jezdnią muszą być ułożone na głębokości 80 cm. Kabel układany wzdłuż krawędzi jezdni powinien być od niej oddalony na co najmniej 50 cm. Taką samą odległość należy zachować w stosunku do fundamentów budynku, jeżeli kabel przebiega do niego równolegle;

• wprowadzenia zmian w dopuszczalnych odległościach pionowych na skrzyżowaniach i poziomych przy zbliżeniu kabli ułożonych w ziemi w stosunku do innych kabli (tablica 3) oraz w stosunku do innych urządzeń podziemnych (tablica 4);

• uzależnienia sposobu wykonania skrzyżowań z drogami kołowymi od wielkości napięcia znamionowego kabla (tablica 5);

• wprowadzenia zmian w wymaganiach dotyczących układania kabli w osłonach otaczających umieszczonych w ziemi (tablica 6);

• wprowadzenia zalecenia, aby kable układane w budynkach miały zwiększoną odporność na rozprzestrzenianie się płomienia;
• rozszerzenia zaleceń dotyczących powykonawczych sprawdzeń i badań linii kablowych.

Zasady przeprowadzania badań i pomiarów kabli po ich ułożeniu określa także dawna Polska Norma: PN-E-04700:1998 oraz PN-E-04700/Az1:2000 Wytyczne prowadzenia badań odbiorczych.

(...)

mgr inż. Janusz Strzyżewski

Pełna wersja artykułu w EI 04/2014 do zakupu na portalu www.e-czasopismo.pl

101

/p