Szanowni Państwo

W majowym numerze czasopisma „Elektroinstalator” skupiamy się na niezwykleistotnym i aktualnym zagadnieniu, jakim jest ochrona przeciwprzepięciowa w instalacjach fotowoltaicznych oraz stacjach ładowania pojazdów elektrycznych. W dobie dynamicznego rozwoju odnawialnych źródeł energii (OZE) i elektromobilności kwestia bezpieczeństwa instalacji elektrycznych zyskuje na znaczeniu. Wraz z rosnącą liczbą przydomowych instalacji PV, przemysłowych systemów fotowoltaicznych montowanych na dachach budynków komercyjnych i przemysłowych oraz dużych parków PV, a także coraz większym nasyceniem rynku stacjami ładowania pojazdów elektrycznych, odpowiednia ochrona przeciwprzepięciowa staje się warunkiem koniecznym bezpiecznej i niezawodnej eksploatacji tych systemów.
Zagrożenia związane z przepięciami – zarówno atmosferycznymi, jak i łączeniowymi – mogą prowadzić do uszkodzeń drogich urządzeń energoelektronicznych, inwerterów, paneli PV, systemów monitoringu czy ładowarek EV. Właściwe zabezpieczenie przed przepięciami minimalizuje ryzyko awarii, przedłuża żywotność urządzeń oraz ogranicza koszty przestojów i napraw. Należy pamiętać, że fotowoltaika to systemy o znacznej powierzchni i rozproszonym układzie przewodów podatne na indukowanie przepięć. Z kolei stacje ładowania to urządzenia, które często pracują w warunkach miejskich, gdzie przepięcia mogą być skutkiem zmian w sieci elektroenergetycznej lub awarii instalacji w sąsiedztwie.
W ramach numeru omawiamy najważniejsze zasady projektowania i doboru ochronników przepięć (SPD) dla instalacji PV – zarówno po stronie DC, jak i AC. Podpowiadamy, na co zwracać uwagę przy doborze SPD w zależności od: klasy ochrony, poziomu ochrony napięciowej, rodzaju ochronnika oraz miejsca jego montażu. Wskazujemy także, jak skutecznie zintegrować ochronę przepięciową z systemem uziemiającym oraz jak zadbać o kompatybilność elektromagnetyczną (EMC) całej instalacji. Podobne zasady stosujemy w odniesieniu do stacji ładowania EV, gdzie pojawia się dodatkowa konieczność ochrony sterowników, interfejsów komunikacyjnych i modułów zabezpieczeń różnicowoprądowych.
Szczególną uwagę poświęcamy również tematom dotyczącym różnic w wymaganiach dla: obiektów mieszkaniowych, budynków komercyjnych i przemysłowych oraz dużych instalacji PV (farm fotowoltaicznych). Wskazujemy na obowiązujące normy – m.in. PN-EN 61643 oraz PN-HD 60364-7-712 – oraz wytyczne producentów systemów PV i urządzeń zabezpieczających. Przybliżamy także rolę inspektorów i projektantów w zapewnieniu skutecznej ochrony przed przepięciami, a także znaczenie regularnej konserwacji i kontroli zainstalowanych zabezpieczeń.
Rozszerzeniem numeru jest również temat magazynowania energii, ściśle powiązany z rozwojem OZE. W artykule mgr. inż. Grzegorza Kwietnia pt. „Magazyny bateryjne – ocena możliwości zastosowania w KSE” autor podejmuje próbę oszacowania efektów zastosowania magazynów energii o pojemności 17 GWh w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE). Artykuł wskazuje także pojemność magazynów niezbędną do likwidacji w segmencie jednostek wytwórczych centralnie dysponowanych (JWCD), a także wymaganą pojemność dla całkowitej eliminacji źródeł sterowalnych w systemie. Co ważne, autor skupia się wyłącznie na dwóch typach źródeł OZE – wiatrakach i fotowoltaice – i stawia kluczowe pytanie: jak rozwiązać proces przepływu energii „prąd – magazyn – prąd”? Bez jego skutecznego wdrożenia rozwój OZE może prowadzić do patologii – nadmiarowa generacja będzie wyłączana, co rodzi skargi zwolenników OZE, natomiast przeciwnicy podnoszą kwestię nieefektywnych rekompensat dla już dotowanych źródeł.
Zachęcam do lektury tego numeru – z przekonaniem, że dostarczy Państwu wiedzy oraz praktycznych wskazówek w zakresie skutecznej ochrony systemów PV i stacji ładowania EV, a także skłoni do refleksji nad przyszłością magazynowania energii w Polsce.

Tomasz Charążka – redaktor naczelny