Dobór ograniczników przepięć w budownictwie mieszkaniowym

Szczegóły

Nadrzędna kategoria: Artykuły

Opublikowano: wtorek, 02, lipiec 2013 16:12

Firma EATON wprowadziła do oferty nowe serie ograniczników przepięć, których zastosowanie obejmuje ochronę przeciwprzepięciową urządzeń elektrycznych stosowanych w obiektach budowlanych. Wewnątrz budynku stosuje się trójstopniowy system ochrony: ograniczniki przepięć typu 1, 2 i 3 (klasy B, C i D). Każdy z typów pełni ważną i odrębną rolę przy redukcji przepięć. W artykule przedstawiono kilka praktycznych przykładów obrazujących sposób postępowania polecany przez EATON przy doborze ograniczników przepięć.

Rys. 1. Ogranicznik przepięć typu 2 SPCT2-280/4 z wymienną wkładką warystorową oraz optycznym wskaźnikiem przepalenia

Nowe serie ograniczników przepięć typu 1+2, 2 oraz 3 obejmują aparaty zbudowane z podstawy oraz wymiennych wkładek. Ich eksploatację usprawnia wskaźnik stanu umieszczony na czole aparatu oraz uniwersalny styk pomocniczy, który może być dobudowany do podstawy aparatów. Firma EATON oferuje kilka rodzajów ograniczników przepięć i ich zestawów, mających różne przeznaczenie: ograniczniki

• przepięć typu 1 (klasy B) zabezpieczają przed bezpośrednim i bliskim uderzeniem pioruna;
• ograniczniki przepięć typu 2 (klasy C) zabezpieczają większość odbiorników elektrycznych przed przepięciami komutacyjnymi i indukowanymi oraz przed przepięciami zredukowanymi przez ograniczniki przepięć typu 1 (rys. 1);
• ograniczniki przepięć typu 3 (klasy D) dodatkowo zabezpieczają szczególnie czułe i kosztowne urządzenia elektryczne i elektroniczne.

Zestawy ograniczników przepięć typu 1+2 (klasy B+C) montowane w jednej rozdzielnicy oferowane są w dwóch wersjach przeznaczonych w szczególności do montażu w domach jednorodzinnych i obiektach przemysłowych (rys. 2).

Rys. 2. Zestawy ograniczników przepięć typu 1+2: a) SP-B+C/3+1 przeznaczony w szczególności dla obiektów przemysłowych b) SPBT12-280/4 – przeznaczony w szczególności dla domów jednorodzinnych

Dobór ograniczników

Pierwszy rozważany przypadek przedstawia dom jednorodzinny na terenie nizinnym. Budynek nie jest wyposażony w instalację odgromową i jest zasilany linią napowietrzną (rys. 3). Złącze kablowe znajduje się w szafce wraz z licznikiem na ścianie budynku. W tym przypadku istnieje możliwość wniknięcia części prądu piorunowego do instalacji elektrycznej. Zaleca się montaż ogranicznika przepięć typu 1+2: SPBT12-280/4 w rozdzielnicy głównej budynku lub w złączu.

Rys. 3. Dom jednorodzinny na terenie nizinnym bez instalacji odgromowej zasilany linią napowietrzną. Zalecany montaż ogranicznika przepięć typu 1+2 SPBT12-280.. w rozdzielnicy

Ograniczniki przepięć typu 1 lub zestawy ograniczników typu 1+2 należy stosować wszędzie tam, gdzie istnieje możliwość wniknięcia części prądu piorunowego do obiektu i dalej do instalacji przewodzących. Do takiej sytuacji może dochodzić gdy:

• budynek został wyposażony w instalację piorunochronną;
• budynek ma przyłącze z zewnętrzną linią napowietrzną i instalację piorunochronną;
• do budynku jest doprowadzona zewnętrzna linia napowietrzna i brak jest instalacji piorunochronnej;
• budynek jest zasilany linią kablową, a odległość między budynkiem i stacją transformatorową jest niewielka.

Przewody łączące ograniczniki przepięć typu 1 i typu 1+2 w sieci elektrycznej z szyną wyrównawczą powinny być jak najkrótsze. Zaleca się, aby długość przewodów łączeniowych nie przekraczała 0,5 m. Ze względu na ogromne siły dynamiczne powstające podczas wyładowań, należy pamiętać o solidnym mocowaniu przewodów w zaciskach ograniczników przepięć.

W celu ochrony przed skutkami bezpośredniego uderzenia pioruna w instalację odgromową budynku należy zastosować układ ochrony przeciwprzepięciowej składający się minimum z dwóch stopni ochrony: ograniczników przepięć typu 1 oraz typu 2. Rysunek 4 przedstawia zastosowanie zestawu ograniczników typu 1+2 w rozdzielnicy głównej obiektu.

Rys. 4. Dom jednorodzinny na terenie nizinnym z instalacją odgromową zasilany linią kablową. Zalecany montaż ogranicznika przepięć typu 1+2 SPBT12-280.. w rozdzielnicy głównej

Dla budynków wielopiętrowych mających instalację odgromową firma EATON zaleca montaż ogranicznika przepięć typu 1+2 w rozdzielnicy głównej oraz dodatkowych ograniczników przepięć typu 2 na każdym piętrze (rys. 5). Chronią one instalacje i odbiorniki przed przepięciami zredukowanymi przez ograniczniki przepięć typu 1 oraz przed przepięciami komutacyjnymi, których źródłem są np. operacje przełączeń związane z załączaniem odbiorników większych mocy jak agregaty chłodnicze czy urządzenia klimatyzacyjne. W warunkach domowych przepięcia mogą towarzyszyć chociażby załączeniu odkurzacza. Awarie sieci zasilającej, krótkotrwałe zaniki i powroty napięcia zasilającego mogą również być źródłem przepięć. Należy pamiętać, że przy pomiarze rezystancji izolacji niezbędne jest odłączanie ograniczników przepięć typu 2.

Rys. 5. Budynek wielopiętrowy z instalacją odgromową, zasilany linią kablową. Montaż ograniczników przepięć: w rozdzielnicy głównej – typ 1+2 SP-B+C/3.., w rozdzielnicy piętrowej – typ 2 SPCT2-280/..

Więcej na ten temat przeczytają Państwo w Elektroinstalatorze nr 06/2013