Luty zdominowały dwa ważne wydarzenia dla branży elektroinstalacyjnej i OZE – 31. Targi ŚWIATŁO, 21. Targi ELEKTROTECHNIKA oraz 26. Targi ENEX. Targi ŚWIATŁO i ELEKTROTECHNIKA to ważna platforma kontaktów B2B w Polsce. W tym roku zaprezentowały się na nich 263 firmy. Swoje produkty i rozwiązania zaprezentowali wystawcy z: Bułgarii, Chin, Czech, Hiszpanii, Holandii, Niemiec, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii, Ukrainy oraz Włoch. Z kolei od ponad 25 lat kieleckie Targi ENEX przyciągają firmy mocno stawiające na rozwój branży energetycznej.
Więcej…Większość budynków zasilana jest w energię elektryczną z sieci elektroenergetycznej. W Polsce działa wielu dostawców tej energii, ale większość odbiorców zaopatrywana jest przez kilka dużych przedsiębiorstw. Obszary ich działania ilustruje mapa przedstawiona poniżej na rysunku.
Wprowadzenie
W zależności od wielkości mocy umownej odbiorcy przyłączani są do sieci różnych napięć. Niezależnie od tego, czy jest to sieć niskiego, średniego czy wysokiego napięcia, odbiorcy muszą liczyć się z występowaniem przerw w dostawie energii.
Przerwy te zgodnie z przepisami [1, 2] dzielą się na planowane lub nieplanowane. Pierwsze z nich związane są z prowadzeniem prac konserwacyjnych oraz z przebudową lub rozbudową sieci elektroenergetycznej.
Dla odbiorców bardziej uciążliwe są przerwy nieplanowe, ponieważ nie ma możliwości przygotowania się na ich wystąpienie. Spowodowane są uszkodzeniami infrastruktury zasilającej. W zależności od potrzeb należy więc stosować zasilanie rezerwowe, a także zasilanie awaryjne. Zasilanie rezerwowe zwykle ma za zadanie umożliwienie kontynuacji normalnej lub ograniczonej eksploatacji obiektu, lub/i działanie urządzeń technologicznych oraz ochronnych (np. pożarowych), natomiast podstawowym zadaniem zasilania awaryjnego jest ochrona osób przebywających w obiekcie i umożliwienie im bezpiecznej ewakuacji.
Co mówi prawo
W zakresie niezawodności zasilania obowiązki dostawcy energii określa Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. [1]. Zgodnie z § 13 ust. 3 przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej ma obowiązek zapewnienia ciągłości oraz niezawodności dostarczania energii elektrycznej przy zachowaniu jej parametrów jakościowych. Natomiast zgodnie z treścią § 42 wymienionego rozporządzenia odbiorcy powinni być powiadamiani o planowanych wyłączeniach z co najmniej pięciodniowym wyprzedzeniem. Rozporządzenie z maja 2007 r. zostało znowelizowane w następnym roku [2]. Zapis zawarty w § 40 ust. 2 znowelizowanej wersji rozporządzenia dzieli przerwy w dostarczaniu energii w zależności od czasu ich trwania w następujący sposób:
Zgodnie z przepisem [2] dopuszczalny czas trwania przerw planowanych i nieplanowanych zależy od tego, do jakiej grupy przyłączeniowej jest zaliczony odbiorca energii elektrycznej. Dla odbiorców zaliczonych do grup I, II, III oraz VI czasy te powinny być określane w umowach o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji albo w umowach kompleksowych. Są to odbiorcy zasilani z sieci o napięciu wyższym niż 1 kV oraz odbiorcy przyłączeni na czas określony (np. teren budowy). Natomiast dla odbiorców przyłączonych do sieci niskiego napięcia zaliczanych do grup IV i V dopuszczalne czasy tych przerw zestawiono w tablicy.
Wprawdzie przepisy ograniczają czasy trwania przerw, ale w praktyce szczególnie w przypadku przerw nieplanowych może się zdarzyć, że nie ma technicznych możliwości usunięcia awarii w określonym czasie. Drugim dokumentem zawierającym zapisy związane z zasilaniem rezerwowym i awaryjnym jest rozporządzenie określające warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [3]. Zgodnie z treścią ustępu 1 w § 181 budynek, w którym w wyniku braku zasilania w energię elektryczną może wystąpić zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, zagrożenie dla środowiska, a także znaczne straty materialne, należy zasilać co najmniej z dwóch niezależnych źródeł energii elektrycznej oraz wyposażyć w układ samoczynnego przełączania (SZR). W budynkach wysokościowych (wyższych niż 55 metrów) jednym ze źródeł powinien być automatycznie uruchamiany zespół prądotwórczy. W ustępach 3 oraz 4 § 187 widnieją natomiast zapisy określające szczegółowo warunki dostawy energii elektrycznej dla urządzeń związanych z ochroną pożarową budynków takich jak systemy sygnalizacji pożaru, systemy oddymiające, tryskaczowe itp.
Normy
W rozporządzeniu określającym warunki techniczne dla budynków [2] przywołane są dwie normy dotyczące pośrednio zasilania awaryjnego. Jedna z nich [3] określa wymagania dotyczące systemów oświetlenia awaryjnego i oświetlenia zapasowego instalowanych w miejscach lub lokalach publicznych oraz w miejscach pracy. Natomiast w drugiej [4] podano postanowienia dotyczące oświetlenia dróg ewakuacyjnych i znaków bezpieczeństwa w przypadku, gdy zawiedzie normalne zasilanie oraz określono minimalne postanowienia dla tego rodzaju oświetlenia awaryjnego − stosownie do wielkości, typu i przeznaczenia budynku.
Postanowienia normy odnoszą się do awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego we wszystkich miejscach pracy i budynkach otwartych dla publiczności oraz do ogólnie dostępnych dróg w wielopiętrowych budynkach mieszkalnych. Postanowienia dotyczą także oświetlenia zapasowego stosowanego jako awaryjne oświetlenie ewakuacyjne. Także zalecenia dotyczące zasilania awaryjnego zawiera norma N SEP – E – 005 [5] wydana w roku 2013 przez Centralny Ośrodek Szkolenia i Wydawnictw Stowarzyszenia Elektryków Polskich.
Określenia dotyczące zasilania rezerwowego lub awaryjnego
Dla uporządkowania pojęć związanych z zasilaniem rezerwowym i awaryjnym należy przypomnieć podstawowe definicje dotyczące tego tematu:
(...)
mgr inż. Janusz Strzyżewski
Pełna wersja artykułu w EI 6/2016 do zakupu na portalu www.e-czasopismo.pl oraz www.magazyn-online.com